In 1636 schilderde Rembrandt ‘De vaandeldrager’ Dat schilderij wordt wel geprezen als één van zijn meest briljante stukken. In 2022 kwam het in Nederlands bezit en werd toegevoegd aan de collectie van het Rijksmuseum.
Vaandeldrager of vaandrig was, naast de kapitein en de luitenant, de derde persoon in rang bij de schutterij. In de Hollandse schilderkunst was het een traditie om deze vaandeldragers te schilderen. Zij stonden symbool voor moed en durf.
Naast de vaandeldragers waren er in de schutterij ook Vaandelzwaaiers. De stof van deze vaandels was veel lichter.
” … de kunst van het vaandelzwaaien zal altijd geprezen zijn omdat het de voet in stelling brengt, het lichaam plooibaar maakt, de hand sterk maakt en de arm los houdt …”.
In vrijwel alle steden en dorpen waren vroeger schuttersgilden actief. Sebastiaan was de patroonheilige van de schutterij. Veel schutterijen droegen daarom zijn naam.
De taken van de schuttersgilden waren te vergelijken met die van de hedendaagse orde en hulpdiensten zoals politie en brandweer. Zij bewaakten en bewaarden de orde, rust en veiligheid van de burgers.
In 1663 maakte een kunstenaar van gekleurd glas een paneeltje van de Vaandelzwaaier van het schuttersgilde Sint Sebastiaan van Hoedekenskerke.
Op sierlijke wijze staat de vaandelzwaaier met zijn oranje vaandel in het midden. Aan beide zijden drie schutters. Zij hebben geweren en gebruiken geen bogen meer.
De vaandelzwaaier van het Sint-Sebastiaansgilde is Dignus Jacobse Drossaert. Hij wordt omstreeks 1630 in Hoedekenskerke geboren als zoon van Jacob Janse Dominicus, die in die periode gemeentesecretaris van Hoedekenskerke was
De eerste vermeldingen van dit schuttersgilde komen uit 1636. Er werd geoefend op een stukje weiland ( het Schuttersveld ) ten noorden van het dorp, aan de Schuttershofhoek. In 1798 werd het Nederlandse gilden systeem afgeschaft. Nederland stond toen onder Frans gezag.
Het Sint-Sebastiaangilde, dat in de tussentijd steeds meer gericht was op Kwadendamme, zou pas in 1898 officieel ophouden te bestaan.
Mitchel Vermeulen kwam het glazen paneeltje bij toeval op het spoor en heeft onderzoek gedaan in de archieven. De kerk heeft financiële medewerking verleend waarmee het object kon worden aangekocht. Het doel was dit stukje erfgoed niet alleen te behouden, maar ook een zichtbare en duurzame plaats te geven in het dorp.
De glazenier Rentmeester uit Nieuwdorp heeft het ingevoegd in het glas-in-loodraam in het portaal van de kerk. Jaap van Maldegem heeft daarvoor de contacten gelegd en gezorgd voor alle voorbereidingen en de afwerking.
Waarschijnlijk was dit paneeltje een onderdeel van één van de vensters van het Schuttershof in Hoedekenskerke. Onder de afbeelding staat:
Het swaeyen van de vaen
in ’t gilde van St Sebastiaen.
Ick waeck broeders vrede
Dingenis Jacobse
Drost van Hoedekenskerke
Anno 1663
Zo heeft het Rijksmuseum in Amsterdam het schilderij ‘De Vaandeldrager’ van Rembrandt en Hoedekenskerke het glazen kunstwerkje ‘De Vaandelzwaaier’, (vendelier ) van een onbekend kunstenaar, allebei uit de 17e eeuw.
Geen reacties
Reacties gesloten